Sezon grzewczy

Wraz ze zmieniająca się porą roku, zmieniają się też potrzeby skóry. W tym chłodniejszym czasie może ona wymagać szczególnej opieki, zwłaszcza jeśli zmagamy się z jej przesuszeniem po wakacjach. Natomiast nie wszyscy będą potrzebować modyfikacji w pielęgnacji. Wszystko zależy od reakcji skóry na czynniki zewnętrzne, a więc kluczowa jest tu regularna i dokładna obserwacja.

W jaki sposób zmiana pogody wpływa na stan skóry?

Okres jesienno-zimowy to przede wszystkim duży spadek temperatury, niższa wilgotność powietrza, ale też opady śniegu i deszczu. Wpływają one negatywnie na stan naszej skóry, która może reagować na te zmiany przez szerokie spektrum objawów. Obserwujemy wówczas:

- zwiększone napięcie, odwodnienie,
- utratę elastyczności,
- szorstkość, matowość,
- zwiększoną widoczność zmarszczek,
- łuszczenie,
- podrażnienie, pieczenie i świąd,
- zaostrzenie istniejących dermatoz.

Zimno sprawia, że skóra wydziela mniej sebum, przez co traci ona swoją naturalną ochronę oraz prowadzi to do zaburzenia bariery hydrolipidowej i mniejszej odporności na uszkodzenia mechaniczne. Dodatkowo konsekwencją takiego stanu jest zwiększone wydzielanie w skórze kortyzolu i substancji prozapalnych, a to powoduje jej uwrażliwienie na alergeny i czynniki drażniące, co niejako zamyka błędne koło.

Ponadto niesprzyjające warunki pogodowe zmuszają nas do noszenia czapek i szalików. Powodują one dodatkowe tarcie, co w nadmiarze osłabia barierę hydrolipidową. Natomiast wybór dodatków wykonanych ze sztucznych materiałów utrudnia skórze wymianę gazową, powoduje jej przegrzanie i zwiększone przetłuszczanie, co może prowadzić do powstawania zmian zapalnych, najczęściej w okolicy czoła. Istotne w tej sytuacji jest częste pranie, by pozostałości makijażu, sebum, potu i zanieczyszczeń z poprzednich dni nie miały kontaktu ze skórą.

Sezon grzewczy

Spadek temperatury za oknem wiąże się z rozpoczęciem sezonu grzewczego. Wówczas przechodzenie z zewnątrz do nagrzanego pomieszczenia może wiązać się z powstawaniem przejściowego rumienia. Jest to fizjologiczne zjawisko, które wynika z funkcji termoregulacyjnej – naczynia krwionośne kurczą się i rozszerzają, by oddać lub zatrzymać ciepło w organizmie. Natomiast jeśli taka sytuacja powtarza się notorycznie, może dojść do ich osłabienia, co przełoży się na pogorszenie stanu skóry, zwłaszcza u osób z cerą naczyniową lub trądzikiem różowatym. Dodatkowo ogrzewanie sprawia, że powietrze staje się suche, co nasila parowanie wody ze skóry i tym samym wzmaga jej odwodnienie, nasila widoczność zmarszczek i zmniejsza elastyczność.

Dlaczego zanieczyszczenie powietrza też ma znaczenie?

Sezon grzewczy wiąże się również z pogorszeniem jakości powietrza na zewnątrz, ponieważ prowadzi do zwiększenia emisji zanieczyszczeń pochodzących z kominów. Głównymi substancjami zawartymi w smogu są wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, tlenki azotu, siarki i węgla. Ich kontakt ze skórą wywołuje stres oksydacyjny, mutacje w DNA, a nawet powstawanie nowotworów. Co więcej, wykazano, że prowadzą do powstawania przebarwień, zaburzeń funkcji barierowych skóry, ale też przedwczesnego starzenia i zaostrzenia dermatoz. Poza tym badania pokazują, że zmniejsza się różnorodność mikrobiomu skórnego i następuje przerost niekorzystnych gatunków drobnoustrojów.

Zmiana pogody, a styl życia

Ochłodzenie i plucha sprawia, że mniej chętnie wychodzimy na zewnątrz i jednocześnie więcej czasu spędzamy przed ekranami komputerów, czy telewizorów. Mniejsza aktywność fizyczna obniża poziom dotlenienia tkanek, sprawia, że skóra jest bardziej ziemista i mniej odżywiona, a światło niebieskie zwiększa ilość wolnych rodników, a te w nadmiarze prowadzą do uszkodzeń skóry.

Okres ten wiąże się również ze zwiększoną skłonnością do infekcji. Obciążony układ odpornościowy nie działa tak sprawnie, co może objawiać się większą liczbą skórnych stanów zapalnych i ich utrudnionym gojeniem. Ponadto należy pamiętać, aby poinformować zabiegowca o przyjmowanych lekach przeciwzapalnych lub przeciwgorączkowych, ponieważ mogą powodować działania niepożądane np. przy laseroterapii, czy peelingach chemicznych.

Te pory roku szczególnie wpływają na obniżenie nastroju, co bardzo często kompensowane jest zwiększonym apetytem np. na słodycze. Należy wówczas zwrócić uwagę czy ich nadmiar w diecie nie koreluje z występowaniem większej ilości zaskórników zamkniętych i otwartych, silniejszym przetłuszczaniem, bądź wysypem krostek.

Pielęgnacja skóry – czy warto wprowadzać zmiany w Beauty Planie?

W pielęgnacji skóry należałoby skupić się przede wszystkim na ochronie przed wymienionymi niekorzystnymi warunkami pogodowymi. Dobrze jest stosować kremy o bogatszej konsystencji, a więc zawierające substancje okluzyjne, czyli takie, które pozostawiają delikatną warstwę ochronną na powierzchni skóry, i jednocześnie odbudowujące cement międzykomórkowy (oleje i masła roślinne, silikony, ceramidy, cholesterol, triglicerydy, nienasycone kwasy tłuszczowe, fosfolipidy, lanolinę). Wówczas zmniejszymy ilość wody odparowującej ze skóry.  W celu zwiększenia nawilżenia warto zastosować także substancje, które będą wiązały wodę w naskórku, np. kwas hialuronowy, mocznik, aminokwasy, trehalozę, ektoinę, glicerynę, pantenol.

W kontekście zanieczyszczeń powietrza należy pamiętać o składnikach antyoksydacyjnych, dzięki którym możemy zredukować skutki działania wolnych rodników na skórę. Zapobiegniemy uszkodzeniom, a także zadziałamy anti-aging. W składzie kosmetyku powinniśmy szukać witaminy C, E, kwasu ferulowego, niacynamidu, glukonolaktonu, czy ekstraktów roślinnych, np. z zielonej herbaty.

Pomimo mniejszego nasłonecznienia wciąż należy dbać o fotoprotekcję, zwłaszcza, że jest to sezon na bardziej inwazyjne zabiegi, po których brak ochrony przeciwsłonecznej może spowodować przebarwienia. Opady deszczu i śniegu mogą wywoływać ścieranie kremu z filtrem i tym samym utratę deklarowanego faktora SPF, dlatego ważna jest reaplikacja produktu.

Osoby ze skłonnościami do rumienia powinny pamiętać o substancjach wzmacniających i uszczelniających naczynka – są to m.in. rutyna, trokserutyna, witamina C i K, kwas azelainowy, bądź jego delikatniejsza pochodna – azeloglicyna oraz ekstrakt z miłorzębu japońskiego lub arniki górskiej.

Jednakże, aby osiągnąć jak najlepsze rezultaty, najlepiej zasięgnąć porady kosmetologa, który dobierze produkty indywidualnie, biorąc pod uwagę aktualny stan skóry, używane kosmetyki, a także planowane zabiegi.

Jak zaplanować terapie zabiegowe?

Sezon jesienno-zimowy kojarzony jest z inwazyjnymi zabiegami, powodującymi kontrolowany stan zapalny, intensywne złuszczanie i silną przebudowę skóry. Mniejsze nasłonecznienie wpływa na redukcję skutków ubocznych, dlatego jest to idealny czas na mocniejsze procedury. Jeśli jednak cera negatywnie odpowiada na zmiany atmosferyczne, warto zastanowić się nad włączeniem zabiegów regenerujących, wspierających barierę naskórkową pomiędzy sesjami silniejszych zabiegów, np. elektroporację, czy odżywcze maski.

- Boonpethkaew S., Charoensuksira S., et al. The influence of air pollution on skin microbiome: a link to skin barrier dysfunction. Archives of Dermatological Research, 2024, 710 (316)
- Mutke M. Wpływ zanieczyszczenia powietrza na organizm ludzki ‒ analiza przemian zachodzących w skórze po ekspozycji na czynniki zewnętrzne. Zeszyty Naukowe Zarządzania GWSH, 2018, nr 9
- Moździerz A., Juszko-Piekut M., Stojko J. Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi a stan zdrowia populacji. Ann.Acad.Med.Siles. 2010, 64, 1-2, 60-65
- Engebretsen K.A., Johansen J.D., et al. The effect of environmental humidity and temperature on skin barrier function and dermatitis. Dermatology and venereology, 2015, volume 30, Issue2
- Ryz N. Itchy Dry Skin In Winter - How To Prevent. dryskinlove.com, 2022
- Park E.H., Jo D.J., Jeon H.W., Na S.J. Effects of winter indoor environment on the skin: Unveiling skin condition changes in Korea. Wiley, Skin Research and Technology, 2023; 29
- Yi F., Yang X. A cross-sectional study of Chinese women facial skin status with environmental factors and individual lifestyles. Scientifc Reports, 2022, 12
- Baker A. Combating winter skin. thepmfajournal.com, 2023, 10;3
- Śmietańska N., Faruga-Lewicka W., Kardas M. Czynniki wpływające na przebieg trądziku różowatego. Aesth Cosmetol Med. 2022;11(5):161-166
- Passeron T., Krutmann J., Andersen M.L., Katta R., Zouboulis C.C. Clinical and biological impact of the exposome on the skin. JEADV, 2020
- Krzyżanowska M. Kiedy stosować krem z filtrem? Codziennie! ageless.pl, 2019
- Kędzia B., Wolski T. Farmakoterapia skóry. Część 3. Nawilżanie skóry i naturalne środki nawilżające. Postępy Fitoterapii, 2019; 20(3): 224-228